خط تولید تن ماهی
مقدمه
تن ماهی یکی از میان‌وعده‌ها و حتی وعده‌های اصلی غذایی محبوب و مقوی است. این ماده غذایی به دلیل کنسروی بودن و روند آماده‌سازی آسانش به یکی از پرمصرف‌ترین مواد غذایی تبدیل شده است. این آسان بودن و سریع آماده شدن تن ماهی به این دلیل است که در خط تولید تن ماهی فرآیندهایی اتفاق می‌افتد که ماهی را در آماده‌ترین شکل ممکن به دست مشتری می‌رساند تا مشتری بتواند به‌راحتی از ارزش غذایی بالای آن استفاده کند. در ادامه مطلب با ما همراه باشید تا فرآیند خط تولید تن ماهی را برایتان شرح دهیم.
انواع کنسروهای تولید شده در خط تولید تن ماهی در ایران
تن ماهی در ایران به شکل‌های مختلفی تولید می‌شود که در این بخش به معرفی آن‌ها می‌پردازیم. ماهی تن در آب‌نمک یکی از انواع آن است. ماهی تن در آب‌نمک پروتئین قابل جذب بسیار زیادی دارد و علاوه بر این، حاوی اسیدهای چرب امگا ۳ نیز هست و این ویژگی باعث می‌شود این ماده غذایی در رژیم غذایی افرادی که باید چربی کمی دریافت کنند مانند ورزشکاران، سالمندان، بیماران با چربی خون بالا، بیماران قلبی و... جایگاه ویژه‌ای داشته باشد.
نوع دیگر تن ماهی، تن ماهی با فلفل طبیعی است. فلفل قرمز یک ادویه اصیل و خوش‌طعم است که می‌تواند سطح ایمنی بدن انسان را تا حد بسیار زیادی بالا ببرد و از بروز بیماری‌های قلبی جلوگیری کند. همچنین فلفل قرمز باعث کاهش درد مفاصل و عضلات نیز می‌شود و این نوع تن ماهی را تبدیل به یک تن ماهی محبوب می‌کند.
تن ماهی بعدی، ماهی تن در روغن زیتون است. همه شما به خواص زیتون و روغن زیتون آگاه هستید. روغن زیتون یک منبع بسیار غنی از اسیدهای چرب مفید است که با قرار گرفتن در کنار اسیدهای چرب امگا ۳ موجود در ماهی، یک وعده غذایی مفید را به انسان هدیه می‌دهد. این اسیدهای چرب مفید برای بدن انسان بسیار ضروری است و باعث پیشگیری از بیماری‌های قلبی، پیشگیری از بروز برخی سرطان‌ها و بهبود بیماری زخم معده می‌شود.
مورد آخر، ماهی تن در روغن است که سنتی‌ترین روش تولید تن ماهی محسوب می‌شود. در این نوع تن ماهی از روغن‌های معمولی مثل روغن آفتابگردان استفاده می‌کنند و به جز افزودنی‌های مجاز و نگهدارنده‌ها، طعم‌دهنده دیگری به آن اضافه نمی‌شود.
مراحل رسیدن ماهی به خط تولید تن ماهی
مراحل اولیه خط تولید تن ماهی
۱- ابتدا ماهی‌ها از کامیون سردخانه‌دار تخلیه می‌شوند و ماهی‌های زخمی در فرآیند جداسازی از ماهی‌های سالم جدا می‌شوند.
۲- ماهی‌ها به سردخانه‌ای با دمای زیر صفر منتقل و نگهداری می‌شوند.
۳- به‌اندازه‌ای که نیاز است، ماهی از یخچال‌ها بیرون آورده می‌شود تا وارد خط تولید تن ماهی بشود.
۴- ماهیان منجمدشده در این مرحله یخ‌زدایی و شستشو می‌شوند. این فرآیند در ماهیانی با ابعاد بزرگ به‌صورت دستی و در ماهیان کوچک به‌وسیله دستگاه مخصوص انجام می‌شود. با توجه به اینکه ماهی قابلیت فاسدشدن دارد، فاصله بین شستشو تا ادامه مراحل آماده‌سازی نباید زیاد باشد.
۵- سر ماهی‌ها باید از تنشان جدا شود، فلس‌ها از روی پوست گرفته شود، تخلیه شکمی انجام شده و عملیات تکه تکه کردن ماهی آغاز گردد.
۶- ضایعات ماهی به سردخانه منتقل می‌شود.
۷- قطعات تکه تکه شده ماهی باید به‌صورت کامل و تمیز شستشو شوند. در این مرحله هم با توجه به فسادپذیر بودن ماهی، باید در کمترین زمان ممکن این کار انجام شده و مرحله بعد آغاز شود.
پخت اولیه در خط تولید تن ماهی
۸- در این مرحله قطعات ماهی باید بر روی سینی‌های مخصوص چیده و ماهی آماده پختن شود.
۹- سینی‌های پخت در تونل اتوکلاو پخت اولیه قرار داده می‌شود.
۱۰- پخت اولیه آغاز می‌شود. این مرحله موجب قوام گرفتن گوشت و سهولت در جداسازی آن می‌شود. فرآیند این مرحله در انواع ماهی‌ها متفاوت است. پخت اولیه ممکن است به روش پخت مرطوب باشد که ماهی تحت فشار بخار آب پخته می‌شود؛ ممکن است روند پخت اولیه در هوای داغ یا حرارت خشک باشد. پخت اولیه می‌تواند در روغن بسیار داغ یا به‌وسیله دود صورت گیرد. انتخاب روش به نوع ماهی و تقاضای بازار بستگی دارد.
۱۱- ماهی‌ها پس از پخت اولیه به قسمت جداسازی منتقل می‌شوند.
۱۲- استخوان، پوست، گوشت سیاه و گوشت سبز شده و خمیری ماهی توسط کارگران این بخش از آن جدا می‌شود.
۱۳- گوشت‌های پاک شده به قسمتی که تن ماهی پر می‌شود و ضایعات آن به سردخانه ضایعات فرستاده می‌شود.
۱۴- تن ماهی از ماهی‌هایی که مراحل قبل روی آن صورت گرفته پر می‌شود. معمولاً در کشور ایران از قوطی‌هایی برای پر کردن ماهی تن استفاده می‌شود که شکل هندسی گردی دارند و از بدنه و درب تشکیل شده‌اند.
جنس این قوطی‌ها از ورق گالوانیزه‌ای است که هر دو طرف آن قلع‌اندود و سطح داخلی‌اش از لاک مخصوص پوشیده شده و در واقع در برابر واکنش‌های شیمیایی کاملاً مقاوم است. این قوطی‌ها قبل از پر شدن کامل و تمیز شسته می‌شوند.
۱۵- قوطی‌های پر شده باید از لحاظ ظاهری و وزن کنترل شوند و اگر مشکلی در این مرحله وجود داشته باشد، قوطی‌های ایراددار از خط تولید تن ماهی خارج می‌شوند.
۱۶- قوطی‌های تن ماهی به بخش نمک‌زنی منتقل می‌شوند تا به آن‌ها نمک اضافه شود.
۱۷- در مرحله بعد، روغن یا آب نمک به‌صورت داغ به تن ماهی اضافه می‌شود.
پخت نهایی در خط تولید تن ماهی
۱۸- هوای داخل قوطی باید به‌وسیله دستگاه اگزاست خارج شود. اگر هوای داخل قوطی گرفته نشود، ممکن است بعد از قرار گرفتن در اتوکلاو، با توجه به افزایش ناگهانی فشار داخلی قوطی، درزها باز شوند؛ پس یک خلاء جزئی باید روی قوطی‌ها ایجاد شود. این مرحله به روش‌های مختلفی انجام می‌شود؛ می‌توان قوطی را با ماده غذایی داغ پر کرده و مرحله درب‌بندی را سریعاً انجام داد.
می‌توان آن را با ماده غذایی سرد پر کرد و آن را تا دمای حدود ۹۰ درجه حرارت داد و به‌سرعت درب‌بندی کرد. می‌شود فضای بالای قوطی را با بخار داغ پر کرد و مرحله درب‌بندی را بدون فوت وقت انجام داد. حتی می‌توان به‌وسیله پمپ خلاء هوای داخل قوطی را خارج کرد.
۱۹- قوطی‌ها درب‌بندی می‌شوند و چربی‌های قرار گرفته بر روی دیواره قوطی با دستگاه قوطی‌شور شسته می‌شوند. در این دستگاه آب داغ با فشار بسیار زیاد بر روی قوطی‌ها اسپری می‌شود. در برخی کارخانه‌ها از حوضچه‌های آب داغ برای این مرحله استفاده می‌گردد.
۲۰- مرحله اتوکلاو یا فرآیند حرارتی در دستگاه‌های مخصوص انجام می‌شود. حرارت باید به حدی باشد که استخوان‌های ماهی نرم شده و باکتری‌های و آنزیم‌های موجود در قوطی کاملاً از بین بروند. در این مرحله قوطی‌های ماهی تن بعد از درب‌بندی و مرحله شستشو در سبدهای فلزی مشبک قرار داده می‌شوند و با کمک جرثقیل به داخل فضای اتوکلاو انتقال پیدا می‌کنند.
مراحل نهایی خط تولید تن ماهی
۲۱- پس از فرآیند حرارتی نوبت به خنک کردن و خشک نمودن دیواره قوطی‌ها می‌رسد. این مرحله اگر به‌درستی انجام نشود، باعث پایین آمدن ارزش غذایی محصول می‌شود.
۲۲- قوطی‌ها به انبار قرنطینه منتقل می‌شوند و به‌مدت ۱۰ تا ۱۵ روز در آنجا باقی می‌مانند و پس از آن اگر در تن ماهی آثار آلودگی دیده نشد، به مرحله بسته‌بندی می‌رسند.
۲۳- بسته‌بندی اولیه و کدگذاری تن ماهی‌ها به‌وسیله برچسب‌زنی انجام می‌گیرد. بر روی برچسب‌ها نام و مشخصات کارخانه تولیدکننده، جدول ارزش غذایی، نام محصول، پروانه‌های ساخت، تاریخ تولید و انقضا، روش مصرف، نشان استاندارد و مواد افزوده شده به تن ماهی درج می‌شود.
۲۴- بسته‌بندی نهایی و لیبل‌زنی پس از تأیید مسئول بخش کنترل کیفی انجام می‌گیرد.
۲۵- در مرحله آخر، ضایعات ماهی‌ها به کارخانه پودر ماهی منتقل می‌شوند.
کلام پایانی
با فرآیند خط تولید تن ماهی به‌طور کامل آشنا شدید و دانستید این ماده غذایی خوشمزه تا زمانی که به فروشگاه و خانه ما برسد چه فرآیند طولانی را طی می‌کند تا هم ارزش غذایی آن حفظ شود و هم به‌عنوان یک غذای سالم و سریع آماده خوردن باشد. امیدواریم توانسته باشیم به شما کمک کنیم.
کلمه کلیدی: خط تولید تن ماهی
